De levensfasen van een velomobiel

Een tijdje geleden had Arjen een vraag. Die bleef door mijn hoofd spoken als een zinloos vlammetje in mijn toch af en toe al oververhitte brein. Enerzijds is mijn fiets toch waarschijnlijk al bejaard/pensionado en met de elektrische ondersteuning nu ook al met een soort kunsthart, een neuscorrectie, diverse herstelde breuken in het skelet en incontinentie verschijnselen. Dat Q1 nog rijdt is een wonder op zich. Anderen vinden dat een reden te stoppen met de fiets, wat niet geheel onverstandig klinkt. Maar wanneer is een velomobiel nou oud te noemen, of nog jong? Een totaal subjectief gegeven.

Maar de vraag is dus:

De vraag was eigenlijk hoe laat km zich projecteren op de levensduur van een mens? Hoe ‘oud’ wordt een vm in km? Is 70.000 bejaard?

— Arjen Haayman (@haayman) June 26, 2017

Daarvoor moeten we een aantal zaken tackelen:

• Hoe oud is de gemiddelde mens (in Nederland voor het gemak)? 39 jaar volgens deze site. Dan hebben we een eerste referentie.
• Dezelfde site geeft aan dat we gemiddeld 80 jaar oud worden. Daarna sterf je. Bij een fiets noemen we dat “end of life” in mooi Nederlands. En dat is als reparatie niet meer opweegt tegen de waarde van de fiets, of als de fiets gecrasht is en niet meer maakbaar is. In zekere zin is een velomobiel ook EOL als de fiets al jaren in een schuurtje ligt te vergaan en verwaarloosd is. Als laatste is het een polyester/carbon product en dat heeft ook zijn leeftijdsgrenzen (ik weet niet hoe lang dat is. Iemand?)
• Hoe kunnen we km-stand vertalen naar een soort verbruiks-eenheid die het aantal jaren ongeveer aangeeft? Ik heb in een spreadsheet 100 Quests (*) gezet van eigenaren die regelmatig hun km-stand invullen op velomobiel.nl. Gemiddeld rijden die 80.000 km en 10.000 km per jaar. Ook al varieert de leeftijd en afstand heel sterk, een gemiddelde liegt niet. 😉 Dus een fiets van 5 jaar zal gemiddeld 50.000 km gereden hebben. Of je zou kunnen stellen dat een fiets met 50.000 km ongeveer 5 velomobiel jaren heeft geleefd. Maar is die fiets nu bejaard?
  

  * (Ik heb 100 Quests genomen omdat ik dan zeker wist dat er 100 waren die zeker wat bijgehouden hebben, je kan natuurlijk verder onderzoeken of dit bij een DF, Mango, Alleweder of Quatrovelo verschilt)

• Welke levensfasen heeft een mens? Volgens Wikipedia bestaan volgens deze levensfasen:

De indeling varieert naargelang de context. Een gebruikelijke indeling is:
embryo → foetus → (geboorte) → kindertijd ^{(baby → peuter → kleuter → schoolkind → puber)} → adolescentie → volwassenheid → oudere → bejaarde → dood

Een aantal kunnen we samenvoegen voor een fiets. Embryo en foetus en geboorte  zijn hetzelfde (het productieproces). Ik denk dat peuter, kleuter, schoolkind en puber ook samengevoegd kunnen worden, als de groeifase. Hetzelfde geldt voor adolescentie en volwassenheid. Dus houden we de volgende 6 levensfasen over voor een velomobiel:

productie –> baby –> opgroeien –> volwassen –> oudere –> bejaarde –> dood

• Dat zorgt voor een mogelijkheid de getallen en kennis samen te voegen? Welke fasen hoort bij welke leeftijd en wat is er dan gebeurt? In de tabel hieronder ga ik dat naar eigen idee beschrijven.

levensfase	beschrijving	leeftijd fiets	leeftijd mens
productie	De fabriek maakt de fiets en de fiets wordt vervoert naar de winkel.	tot 0 jaar	tot 0 jaar
baby	De fiets komt uit zijn verpakking en staat in de winkel op zijn eigenaar te wachten. Blinkend, netjes gesmeerd en zonder krasjes. De fiets wordt afgesteld totdat de eigenaar tevreden is.	tot een paar maanden afhankelijk van wanneer de fiets gehaald wordt.	tot 2 maanden ongeveer.
opgroeien	De spannendste tijd voor de fiets (en de eigenaar). De afstelling wordt verbeterd, er worden zaken toegevoegd voor comfort of gemak of de snelheid. Maar ook de eerste krasjes, deukjes en grotere schade. Vaak door de onkunde van de eigenaar, of door de omgeving. Goed om te bedenken dat deze fase bij een volgende eigenaar feitelijk weer opnieuw begint. Ook bij een ervaren eigenaar kan deze fase korter duren. Maar een vuistregel is wel dat je na 20.000 km fietsen je fiets aardig begint te kennen.	0 tot 2 jaar	2 tot 21 jaar
volwassen	Voor zover mogelijk is de fiets af. De eerste dingen worden vervangen omdat ze versleten zijn. De banden zijn allang een of meerdere keren vervangen. Krasjes zijn groeven geworden of netjes weggepoetst. In deze fase hoort ook een soort midlife crisis waar de fiets ernstige veranderingen ondergaat zoals een andere kleur, bult, kap, frame, achtervork, vering of wat de eigenaar maar kan bedenken.	2 tot 5 jaar	21 tot 50 jaar
oudere	Ondanks alle aanpassingen van de eigenaar is de fiets duidelijk op leeftijd. Sommige eigenaren wachten niet op dit moment en verkopen de fiets.	5 tot 7 jaar	50 tot 65 jaar
bejaarde	Je bent gek, of gek op knutselen als je nu nog de fiets wil berijden. Een eigenaar vertroetelt of negeert de fiets. Vaak zie je fietsen van deze leeftijd weggestopt in een hoekje wachten op een betere tijd, die misschien nooit meer komt. Sommige onderdelen moeten nodig vervangen worden. Als het nog kan en onderdelen nog gemaakt worden door de producent.	7 tot 15 jaar	65 tot 80 jaar
dood	De fiets is niet meer te repareren. Het gaat de shredder in. Of aan de muur.	15 tot 20 jaar	80 tot 100 jaar

Je ziet dat de leeftijd niet geheel gelijk loopt met de leeftijd van een mens. Dat heeft enerzijds te maken met de korte baby tijd en de lange bejaarde fase. In de periode van 2 tot 7 jaar kun je aanhouden dat 1 velomobielenjaar overeenkomt met 10 mensenjaren. Of dus 1 velomobielenjaar komt overeen met 10.000 km gereden. Dat een mens van 10 jaar, 100.000 km moet hebben gereden is dan weer een cirkel redenering.

En dit is even waar als dat God kan breien. Het is even handig als een dikke spijker gebruiken als kettingpons. Het is even betrouwbaar als Trump.

Maar 1 ding is het wel. Regel 2 tot in het oneindige.